نوازندگان سازهای مختلف به خاطر حالت های خاصی که باید به بدنشان بدهند یا گاهی به خاطر استفاده نادرست از یک ساز یا شیوه گرفتن و نواختن ناصحیح ممکن است به دردهای خاصی مبتلا شوند. هرچند در همه مردم درد عضلات شایع است اما بعضی از این دردها در نوازندگان بیشتر است مانند بیماری دیستونی فانکشنال که بیماری مخصوص نوازندگان است. مهمترین علامت این بیماری ها درد است که میتواند در انجام نوازندگی مشکلات زیادی را بوجود آورد. این درد میتواند به علت مشکلات و بیماری های خاص نوازندگان در عضلات، تاندون ها، اعصاب و مفاصل آنها ایجاد گردد.
آموزش آنلاین گیتار در آموزشگاه فردوس
آموزش گیتار به صورت حضوری
درد های با منشا عضلات
این دردها بر اثر انجام حرکات مکرر و تکرای ایجاد میشوند که بیش از توانایی فیزیولوژیک بدن است به همین خاطر به آنها Overuse syndrome هم میگویند. علامت اصلی این بیماری درد است. محل درد برحسب نوع آلت موسیقی متفاوت میباشد ولی بیشتر در سر و گردن، کمر و ناحیه کتف و شانه است. این درد پخش بوده و نقطه ای نیست. در این بیماری ها به علت اینکه نوازنده اندام ها و مفاصل خود را در وضعیت های نادرستی قرار میدهد عضلات تحت نیروهای کششی غیر معمول قرار میگیرند و این موجب بروز درد میشود. از طرف دیگر خسته شدن عضلات بر اثر نوازندگی طولانی مدت موجب فشار بیشتر به عضلات شده و درد را بیشتر میکند. بهترین راه پیشگیری از این دردها داشتن یک پوزیشن و وضعیت درست و مناسب در هنگام گرفتن آلت موسیقی و نوازندگی است. تکنیک مناسب نوازندگی و حرکات مناسب انگشتان و دیگر مفاصل دست اهمیت زیادی در پیشگیری از این درد ها دارد. ضعف عضلات نقش مهمی در ایجاد این دردها دارد پس همه نوازندگان باید نرمش های کششی تمام مفاصل بدن بخصوص مفاصلی که در حین نوازندگی بیشتر بکار میایند را بطور مرتب انجام دهند. همچنین باید نرمش های منظمی در جهت تقویت عضلات اندام فوقانی، شانه، گردن و کمر انجام دهند تا عضلات آنها در هنگام نوازندگی خسته نشوند. خستگی عضلات ممکن است در ظاهر احساس نشود ولی عامل عمده درد کمر، گردن و شانه در نزد نوازندگان است.
درد های با منشا تاندون ها
علت این دردها ایجاد تاندینوپاتی و تنوسینوویت است. تاندینوپاتی به معنای خراب شدن تاندون است و این خرابی بیشتر در محل اتصال تاندون ها به استخوان های اطراف مفاصل ایجاد میشود. تنوسینوویت به معنای التهاب غلاف اطراف تاندون ها است و معمولا به علت حرکات مکرر یک اندام ایجاد میشود. محل تاندینوپاتی و تنوسینوویت بسته به نوع آلت موسیقی متفاوت است. درد این بیمار یها بیشتر در دست، مچ دست و ساعد بوده و در نقاط خاصی از اندام احساس میشود. مهمترین راه پیشگیری از این دردها داشتن یک پوزیشن و وضعیت درست و مناسب در هنگام گرفتن آلت موسیقی و نوازندگی است. تکنیک مناسب نوازندگی و حرکات مناسب انگشتان و دیگر مفاصل دست اهمیت زیادی در پیشگیری از درد ناشی از مشکلات تاندون ها دارد. استاد جلیل شهناز در این باره نیز صحبت هایی داشته است.
مشکل مفاصل
مهمترین مشکل مفاصل در نوازندگان ناپایداری آنها است مثلا یک مفصل متاکارپوفالانژیال شست ناپایدار در یک گیتاریست میتواند موجب حرکات غیر متعارف در این مفصل شود. این ناپایداری میتواند در دراز مدت موجب بروز آرتریت در مفاصل ناپایدار شود. در موارد خفیف میتوان برای غلبه بر این ناپایداری ها از اسپلینت های انگشتان استفاده کرد و در موارد شدید ناپایداری شست، ممکن است عمل آرترودز شست بتواند به بیمار کمک کند.
مشکلات عصب
در نوازندگان، بیماری های اعصاب معمولا به علت تحت فشار قرار گرفتن عصب بوجود میاید. بطور مثال سندروم کانال کارپ در نوازندگان پیانو به علت تنوسینوویت تاندون های خم کننده ایکه از مچ عبور میکنند ایجاد میشود. در نوازندگان فلوت و ویولون به علت انداختن وزن آلت موسیقی بر روی قاعده انگشت سبابه ممکن است عصب انگشت تحت فشار قرار گیرد. در نوازندگان گیتار به علت خم نگه داشتن مداوم مچ دست ممکن است عصب مدیان در کانال کارپ تحت فشار قرا رگیرد. در نوازندگان ویولون به علت خم نگه داشتن مداوم مفصل آرنج ممکن است عصب اولنار تحت فشار قرار گرفته و موجب بروز سندورم تونل کوبیتال شود. مشکل احتمالی دیگر کشیده شدن شبکه بازویی در کسانی است که شانه های شل و ضعیفی دارند. در نوازندگان سازهای زهی ممکن است در اعصاب انگشت نوریت (نوعی تومور خوش خیم عصب) ایجاد شود.
1 در مورد “دردهای نوازندگی رایج”
سلام من ویولن میزنم و کتف چپم خیلی درد میکنه. به دلیل رعایت پوزیشنی که گفته بودن باید هنگام گرفتن سیم ها رعایت کنی، مقداری آرنج دست چپم رو به داخل متمایل میکنم که باعث درد زیادی در کتفم میشه. باید چیکار کنم؟