شاید در عروسی های بندرعباس دیده باشید که نوازندگان با طبل و سازهای دیگر در حال نواختن هستند و همگان با شور و شوق به رقص و شادی مشغول اند. این دقیقاً جادوی پرکاشن است که جمع را به هم نزدیک میکند. درواقع پرکاشن مجموعه ای از سازهای کوبه ای است که با ایجاد ریتم های متنوع و جذاب، موسیقی سنتی و محلی را می سازد. پرکاشن چیست؟ در این مقاله، قصد داریم به معرفی ساز پرکاشن، انواع آن و نقش آن در موسیقی بپردازیم.
پرکاشن چیست
پرکاشن به سازهایی گفته میشود که از نوع کوبه ای و ضربی هستند. یعنی با ضربه زدن، سایش، خراش یا لمس صدا تولید می کنند.
پرکاشن در ایران به ویژه در جنوب کشور، خیلی طرفدار دارد. در مراسم عروسی ها، جشن ها و حتی جشن های محلی، صدای سازهای پرکاشن به خوبی به گوش می رسد. این سازها نه تنها موسیقی شادابی دارند، بلکه انرژی و هیجان را به جمع می آورند. مدل های مختلف پرکاشن چیست؟ بیایید نگاهی به برخی از سازهای معروف پرکاشن بیندازیم:
– تومبا: این ساز با صدای عمیق و غنی اش، در بسیاری از سبک های موسیقی به کار می رود. وقتی نوازنده ای با تومبا می نوازد، صدای آن میتواند حس قدرت و انرژی را به فضای اطراف منتقل کند.
– سنج: صدای زنگ دار و تند سنج معمولاً در موسیقی های شاد و ریتمیک دیده میشود. هیچ چیزی بهتر از صدای سنج نیست که در یک جشن به گوش برسد
– طبل: این ساز میتواند در اندازه های مختلف باشد و صدای پرقدرتی تولید کند. طبل ها در هر موسیقی ای، از سنتی تا مدرن، حضور دارند.
– تیم پانی: این ساز با صدای خاص و منحصر به فردش، در بسیاری از فرهنگ ها محبوب است. وقتی تیم پانی نواخته میشود، انگار یک داستان جدید شروع میشود.
انواع ساز پرکاشن
کوینتو
کوینتو، ساز شماره ۱۱ و دومین ساز در گروه تومباست. صدای این ساز معمولاً برای ایجاد ریتم های پایه استفاده میشود و به آهنگ رنگ و عمق می بخشد.
ری کوینتو
ری کوینتو کوچک ترین تکه در کنگاوری است که با سایز ۱۵ شناخته میشود. صدای تیز و زنگ دار آن به خوبی میتواند به ریتم ها زندگی ببخشد و توجه ها را جلب کند.
سی گاندو
سی گاندو، سومین ساز تومباست که در سایزهای ۳، ۴ و ۱۱ موجود است. این ساز دارای صدای عمیق تری است و در ترکیب با دیگر تکه ها، لایه های جذابی به موسیقی اضافه میکند.
تومبادورا
تومبادورا بزرگ ترین تکه در این گروه است و با سایز ۱۲ معروفه. صدای عمیق و غنی آن، مانند صدای طوفان، میتواند فضای اطراف را پر کند و حس قدرت و انرژی را به شنوندگان منتقل کند
تومبای ۵ تکه
تومبای ۵ تکه، شامل یک طبل اضافی نسبت به تومبای ۴ تکه است. این اضافه شدن طبل، به نوازندگان فرصت بیشتری میدهد تا با ریتم ها و صداهای مختلف بازی کنند.
اجزای ساز پرکاشن
- درام
درام ها یکی از اصلی ترین اجزای سازهای پرکاشن هستند. یک ست درام معمولاً شامل اجزای زیر می شود:
– کراش: تولید صدایی تند و شفاف جهت تاکید بر یک نقطه خاص در موسیقی.
– طبل بزرگ (کیک): تولید صدای عمیق و قوی که تشکیل دهنده پایه ریتم است
– طبل تام تام: برای ایجاد ریتم های ملودیک و پرحرکت
– اسنیر (طبل کوچک): ایجاد یک صدای تند و مشخصی
– چوبک ها: یک ابزاری برای نواختن درام ها.
- تومبا یا کنگا
این سازها در موسیقی‌ه ای لاتین و بسیار محبوب هستند. تومبا شامل چندین نوع مختلف است:
– کوئینتو: کوچک‌ترین نوع تومبا که صدای تند و شفاف دارد.
– سی گاندو: بزرگ تر از کوئینتو و با صدای عمیق تر.
– ری کوئینتو: بزرگ ترین نوع که صدای بم و قوی تری دارد.
- سازهای دیگر
علاوه بر درام و تومبا، سازهای پرکاشن دیگری نیز وجود دارد که هر یک ویژگی های خاص خود را دارند:
– دف
– بلز
– درای
– کاخن
– تنبک
– تمپو
– چلستا
– شندف
– زیلوفون
– ماراکا
– ماریمبا
– داربوکا
– ویبرافون
– کاستانت
– هنگ درام
– ضرب زورخانه ای
تفاوت درامز و پرکاشن
در موسیقی، درامز و پرکاشن دو ساز بسیار ممکن است به نظر شبیه بیایند، اما تفاوت های عمده ای در نوع، نواختن و تنوع صدا دارند.
۱. نوع ساز
نخستین تفاوت درامز و پرکاشن در نوع ساز آنهاست. درامز به عنوان یک ساز آکوستیک شناخته می شود که از چندین قطعه جداگانه تشکیل شده است. معمولاً درامز شامل سنج ها، تام ها و کیک باس است که هر کدام صدا و نقش خاصی در اجرای موسیقی دارند.
از طرف دیگر، پرکاشن چیست؟ به سازهای الکترونیکی و یا سازهایی که معمولاً در یک مجموعه بسته قرار دارند، اشاره دارد. به عنوان مثال، برخی از پرکاشن ها شامل تنبک، دف و تومبا هستند که به صورت الکترونیکی یا آکوستیک نواخته میشوند.
۲. نواختن
در درامز هر دست و پا وظیفه جداگانه ای دارند. به طور مثال دست چپ و راست معمولاً بر روی سایدرام یا جفت سنج است. پای راست وظیفه نواختن کیک باس را بر عهده دارد. پای چپ برای نواختن پدال جفت سنج استفاده میشود. بنابراین درامز یک ساز پیچیده است که نیاز به مهارت بالایی دارد.
اما پرکاشن چیست؟ معمولاً دو دست نواختن را انجام می دهند و در برخی موارد، پای راست هم میتواند کیک باس را با پدال الکترونیکی نواخته و به ریتم کمک کند. این طراحی ساده تر به نوازندگان این امکان را میدهد که با تمرکز بیشتری بر روی نواختن و ایجاد صدا تمرکز کنند.
۳. تنوع صدا
تنوع صدا یکی از جذاب ترین جنبه های هر ساز است. صدای پرکاشن چیست؟ نوازندگان میتوانند از سمپل های مختلف با پرپکاشن استفاده کنند. به عنوان مثال، میتوانند با ایجاد صدای تنبک، دف یا تومبا حس و حال موسیقی را تغییر بدهند. در مقابل، درامز محدود به صدای یک ست درام است. هر ست درام دارای صداها و ویژگی‌های خاص خود است، اما تنوع آنها به اندازه پرکاشن ها نیست.
قیمت ساز پرکاشن
وقتی به فکر خرید یک ساز پرکاشن می افتیم، شاید اولین سوالی که به ذهن مان خطور کند، قیمت آن باشد. اما آیا می دانید که قیمت سازهای پرکاشن به چه عواملی بستگی دارد؟ پرکاشن چیست؟ این تنها به نوع ساز یا برند آن مربوط نمیشود، بلکه به جزئیات بیشتری نیز وابسته است. مثلاً، تعداد تکه ها، منبع تولید و کیفیت سازها همگی از جمله عواملی هستند که میتوانند بر قیمت تأثیر بگذارند. نکات مهم در خرید پرکاشن چیست؟ اگر شما به دنبال یک ساز پرکاشن برای خودتان هستید، باید به این نکات توجه کنید تا بهترین گزینه را پیدا کنید.
تعداد تکه ها:
اگر شما یک ساز پرکاشن با دو تکه انتخاب کنید، قیمت آن معمولاً پایین تر خواهد بود. این سازها معمولاً برای مبتدیان یا کسانی که تازه شروع به نوازندگی کرده اند، مناسب تر هستند. اما اگر تصمیم دارید به سمت یک ساز حرفه ای تر بروید، سازهای ۴ یا ۵ تکه گزینه های بهتری خواهند بود. چراکه امکانات بیشتری را در اختیار شما قرار میدهند.
منبع تولید:
بسیاری از سازهای پرکاشن به‌خصوص سازهایی که از کشورهای دیگر وارد میشوند، قیمت بالاتری دارند. این سازها معمولاً تحت استانداردهای خاصی تولید میشوند و کیفیت بالایی دارند. به عنوان مثال، سازهای پرکاشن آفریقایی و کوبایی به دلیل صدای بی نظیرشان گران تر هستند. اما سازهای تولید شده در داخل کشور معمولاً قیمت مناسبتری دارند. این سازها می توانند گزینه های خوبی برای کسانی باشند که به دنبال کیفیت خوب و قیمت مناسب هستند.
کیفیت سازها
سازهای وارداتی، به‌و یژه سازهای آفریقایی یا کوبایی، معمولاً کیفیت بسیار خوبی دارند و صدای عالی تولید میکنند. بنابراین نوازندگان میتوانند با اطمینان بیشتری نواختن را آغاز کنند و از ساز خود لذت ببرند. اما این به این معنا نیست که سازهای داخلی کیفیت پایین تری دارند. بسیاری از تولیدکنندگان داخلی هم سازهای باکیفیت و حرفه ای تولید میکنند که می توانند به راحتی در کنار سازهای وارداتی قرار بگیرند.
جمع بندی
در نهایت، وقتی به دنبال خرید ساز پرکاشن هستید، بدانید که قیمت ساز به عوامل مختلفی بستگی دارد، از جمله تعداد تکه ها، منبع تولید و کیفیت آن. اگر تازه کار هستید و می‌خواهید با یک ساز ساده شروع کنید، سازهای دو تکه می توانند گزینه خوبی باشند. اما اگر به دنبال یک ساز حرفه ای تر با امکانات بیشتر هستید، تومباهای ۴ یا ۵ تکه را در نظر بگیرید.