کلارینت، یک نوع ساز بادی است که نه تنها در ارکسترها بلکه در موسیقی های محلی و کلاسیک نیز حضوری پررنگ دارد. هر نوازنده با انتخاب نوع خاصی از کلارینت می تواند صدای منحصر به فردی خلق کند که احساساتش را به بهترین شکل منتقل کند. کلارینت چیست؟ در این مقاله، به بررسی انواع کلارینت و ویژگی های صدای هر یک خواهیم پرداخت.
اگر هنرجو کلاس ساز دهنی هستید خوب است بدانید کلارینت یکی از سازهای بادی است که اسمش از واژه فرانسوی کلارینته گرفته شده است. اگر بخواهیم در مورد شکل و شمایل این ساز به شما بگوییم، کلارینت یک لوله چوبی است که با دمیدن در آن، صدا تولید می شود. انتهای آن به شکل شیپوری است که به تولید صدای منحصر به فرد کمک می کند.
در بالای کلارینت، تکیه گاهی منقاری شکل وجود دارد. این تکیه گاه دارای دو سر است؛ یک سر آن صاف و سر دیگر منحنی است. جنس این تکیه گاه اغلب از پلاستیک، چوب، یا کایوچو است. در قسمت صاف این تکیه گاه، زبانه کلارینت قرار می‌گیرد. هنگام نواختن، بایستی زبانه را در دهان و بین دندان ها قرار بدهید تا صدای دلنشینی از این ساز تولید کند.
به طور کلی، سازهای بادی به دو دسته کلی تقسیم می شوند: سازهای زبانه دار و سازهای بی زبانه. سازهای زبانه دار مانند کلارینت، زبانه ای دارند که با دمیدن هوا به صدا درمی‌آید. در مقابل، سازهای بی زبانه مثل فلوت، بدون زبانه هستند و صدا از طریق تهویه ی هوا درون لوله ایجاد می شود. همچنین، سازها بر اساس نوع قمیش شان نیز دسته بندی می‌شوند: سازهایی که از قمیش استفاده می کنند و سازهایی که بدون قمیش هستند.
کلارینت چیست؟ کلارینت به طور خاص در دسته سازهای زبانه دار با قمیش قرار می گیرد. نوازنده کلارینت را کلارینتیست می نامند. این نوازنده با مهارت خود، صدای خاصی از این ساز تولید می کند که می تواند در هر نوع گروه موسیقی، از گروه های نظامی تا ارکسترهای بزرگ، به کار گرفته شود.
شاید کلارینت را فلوت یکی بدانید. اما این طور نیست. به نظر شما فرق بین فلوت و کلارینت چیست؟ کلارینت به خوبی می تواند جایگزین فلوت شود، بدون اینکه لطمه ای به کیفیت موسیقی بزند. درسته هر دو ساز، صدای زیبا و خاصی دارند، اما کلارینت به خاطر تنوع صدایی بیشتری که دارد، می تواند در سبک های مختلف موسیقی (از کلاسیک تا جاز و فولک) بهتر عمل کند.
یکی دیگر از نکات جالب درباره کلارینت، نت نویسی آن است. نحوه نوشتن نت های کلارینت چیست؟ نت های کلارینت با کلید سل نوشته می شوند و نوازندگان باید با دقت به نت ها توجه کنند. این ساز به عنوان یک ساز انتقالی نیز شناخته می شود، به این معنی که نت های نوشته شده در پارتیتور با صدای متفاوت اجرا می‌شوند.
تاریخچه ساز قره نی (کلارینت)
حدود ۳۵۰ سال پیش، یوهان کریستوف دنر، یک سازنده ساز آلمانی، کلارینت را اختراع کرد. او با اضافه کردن یک قطعه جدید به ساز قدیمی شالومو در سال ۱۷۰۰، این ساز را به شکلی که امروزه می شناسیم، درآورد. چقدر هیجان انگیز بوده که یک نفر توانسته باشد با یک ایده ی نو، صدای جدیدی را به دنیای موسیقی معرفی کند.
یکی کارهای خوبی که کریستوف دنر انجام داد این بود که به ساز کلید بلندگو اضافه کرد. این کلید دامنه صدا را افزایش میدهد و صدای آن را یک اکتاو بالاتر ببرد. این ویژگی باعث شد که نوازندگان بتوانند از صدای نرم و ملایمی تا نواهای تند و شاداب، هر چیزی را ایجاد کنند.
در کلارینت های اولیه، از پدهای نمدی برای پوشاندن سوراخ ها استفاده می شد. این پدها باعث می شدند صدای ساز کمی جیر جیری و ناپسند باشد. اما در اواخر سال ۱۸۱۲، ایوان مولر تصمیم گرفت از پدهای چرمی استفاده کند. این پدها هوابندی بهتری داشتند و صدای کلارینت را به طور قابل توجهی باکیفیت تر میکردند.
انواع ساز کلارینت
اگر شما هم عاشق موسیقی هستید در این بخش قرار است با سه مدل معروف کلارینت آشنا شویم: Bb، A و Eb کلارینت. هر کدام از این ها ویژگی ها و کاربردهای خاص خود را دارند که باعث می شود در موسیقی نقش های متفاوتی ایفا کنند.
Bb سی بمل
اولین نوع ساز کلارینت چیست؟ این ساز به دلیل صدای دلنشینی که دارد، برای تک نوازی و استفاده در سبک های ارکستر بسیار مناسب است. به نوعی، می توان گفت که کلارینت Bb یکی از سازهای اصلی در موسیقی های بادی است.
A لا
کلارینت Aیک صدای عمیق و غم انگیز دارد. بنابراین کمتر در موسیقی های عمومی شنیده می شود، اما وقتی که در آثار کلاسیک مثل کنسرت های موتزارت نواخته می شود، واقعاً دلنشین است. کیفیت تونال این ساز بسیار ملایم است و به نوازندگان اجازه می دهد که احساسات عمیق تری را بیان کنند. نحوه نواختن این نوع کلارینت چیست؟ میتوان گفت کلارینت A نیز مشابه Bb کلارینت است و هر دو از یک دهنی و تکنیک انگشت گذاری مشترک استفاده می کنند.
Eb می بمل
این ساز با صدای روشن و تیز خود، گام بالاتری نسبت به دو مدل دیگر دارد. نواختن Eb کلارینت نسبت به Bb و A سخت تر است، چون پیدا کردن نت مناسب چالش برانگیزتر است. کاربرد این نوع کلارینت چیست؟ به عنوان ساز تک نواز نیز در موسیقی های بادی و ارکستر مورد استفاده قرار می گیرد و می تواند فضایی خاص و منحصر به فرد ایجاد کند.
صدای کلارینت
شاید برای شما سوال باشد که جنس کلارینت چیست؟ عمدتاً کلارینت ها از چوب ساخته می شوند و بهترین کیفیت آن ها از چوب سیاه آفریقا به دست می آید. این چوب نه تنها صدای گرم و دلنشینی را ایجاد می کند، بلکه زیبایی ظاهری ساز را نیز افزایش میدهد. اینکه کلارینت چه صدایی تولید میکند، به نوع آن بستگی دارد.
کلارینت A (لا): صدایی بم و دلنشین
صدای این ساز یک فاصله سوم کوچک بم تر از نت نوشته شده است. این یعنی وقتی شما نت دو را می زنید، صدایی که از ساز خارج می شود، شبیه به لا است. این ویژگی باعث می شود که کلارینت لا، صدای غم انگیزتر و عمیق تری داشته باشد.
کلارینت Bb (سی بمل): صدای نرم و ملایم
صدای کلارینت سی بمل یک فاصله دوم بم تر از نت نوشته شده است. کاربرد این نوع کلارینت چیست؟ این ساز به خاطر صدای نرم و ملایمش، معمولاً در موسیقی های ارکستر و مجلسی استفاده می شود.
کلارینت بی بمل لا: صدای زیر و جذاب
صدای این ساز یک فاصله سوم کوچک زیرتر از نت نوشته شده است. این به این معناست که وقتی شما نت خاصی را می زنید، صدای آن کمی زیرتر از آنچه انتظار دارید خواهد بود.
باریل کلارینت چیست
باریل، بخشی اصلی یک کلارینت است. این قسمت بین پشت و قسمت بالای بدن کلارینت قرار دارد و وظیفه اش تنظیم جریان هوا و در نتیجه تولید صداست. اگر باریل به خوبی کار نکند، صدای کلارینت هم تحت تأثیر قرار می گیرد.
انواع باریل کلارینت چیست؟ در دو نوع اصلی وجود دارند: mm 68 و mm70. هر نوازنده بسته به سبک و سلیقه اش یکی از دو نوع مختلف را انتخاب میکند. باریل 68 میلی متری معمولاً برای نوازندگانی که به دنبال صدای نرم تر و ملایم تر هستند مناسب است. این نوع باریل به نوازنده اجازه می دهد تا نواختن های لطیف و احساسی تری را تجربه کند. در عوض، باریل 70 میلی متری بیشتر به نوازندگانی توصیه می شود که در ارکسترها و اجراهای زنده به دنبال صدای پرقدرت تر و واضح تری هستند.
جمع بندی
کلارینت چیست؟ یک ساز بادی است که صدایی دلنشین و جذاب دارد و می تواند هر شنونده ای را مجذوب خود کند. چه در یک کنسرت رسمی و چه در یک جمع دوستانه، صدای کلارینت همیشه فضایی زیبا و دلنشین خلق می کند. اگر به موسیقی علاقه دارید و هنوز صدای این ساز را نشنیده اید، حتماً یک بار هم که شده آن را امتحان کنید و از زیبایی خاص آن لذت ببرید.