گام های گیتار، کلیدهای هستند که نوازندگان را به دنیای نامحدودی از آواها و احساسات می برند. از گام های گیتار مینور و ماژور گرفته تا گام های گیتار پنتاتونیک و هارمونیک، هر کدام از این گام ها با خاصیت ها و ویژگی های منحصر به فرد خود، فضایی متفاوت را در موسیقی ایجاد می کنند. بیایید با هم به بررسی مهم ترین گام های گیتار بپردازیم و ببینیم چگونه می توانند در خلق آثار هنری به ما یاری رسانند.
گام ماژور
این گام هفت نت دارد و به نوعی میشود گفت که پایه و اساس تمام موسیقی غربی رو تشکیل میدهد. هر نت توی این گام یک نقش خاص دارد و با هم، یک ملودی زیبا رو می سازند برای آشنایی بیشتر با این مباحث و فرت گیتار می توانید در آموزش آنلاین گیتار شرکت کنید .
حالا بیایید نگاهی به ساختار این یک نوع از گام های گیتار بندازیم. فاصله ها توی گام ماژور خیلی مهم هستند. بین نت سوم و چهارم و همچنین هفتم و هشتم، ما یک نیم پرده داریم. اما بین بقیه نت ها یک پرده کامل وجود دارد. این فاصله ها مثل نشانه های راهنما هستند که به نت ها میگویند چطور با هم هماهنگ بشوند.
اگر بخواهیم یک مثال واضح تر بزنیم، فرض کنید نت ریشه مان A هست. با این شروع، نت ها به ترتیب به صورت ریر میشوند : A- A – B – C# – D – E – F# – G# . در واقع ار A شروع و دوباره به A برمی‌گردیم
گام ماژور پنتاتونیک
حالا که با گام ماژور آشنا شدیم، بیایید به یک نسخه جذاب دیگر، یعنی گام ماژور پنتاتونیک سر بزنیم! این گام به نوعی نسخه ای ساده تر از گام ماژور هست، چون فقط پنج نت داره و دو تا از نت هاش حذف شده. این یعنی کمتر شلوغی و بیشتر سادگی است. آکوردها نیز مثل آکورد gm در ساز گیتار اهمیت زیادی دارند برای مطالعه بیشتر می توانید به لینک مراجعه کنید.
نحوه کار هم خیلی جالبه. توی گام ماژور اصلی، نت ها به این ترتیب هستند:
A – B – C# – D – E – F# – G# – A.
حالا برای اینکه به گام پنتاتونیک برسیم، نت های چهارم D و هفتم G# را حذف می کنیم. نتیجه؟ یک گام پنج نتی که به مراتب ملایم تر و دل نشین تر خواهیم دشت: A – B – C# – E – F# – A
این مدل از گام های گیتار به خاطر سادگی اش خیلی محبوبه. موسیقی دان ها و نوازنده ها از گام ماژور پنتاتونیک استفاده می کنند تا ملودی های زیبا و روانی بسازند. این گام نه تنها در موسیقی کلاسیک، بلکه در سبک های مختلفی مثل بلوز، راک و جاز هم کاربرد دارد.
گام مینور پنتاتونیک
یکی از گام های گیتار است و به نوعی نسخه ی ساده تر و خالص تر از گام مینور معمولی به شمار می آید. در واقع، در این گام، دو نت مهم حذف می شوند: نت دوم B و نت ششم F. این حذف ها باعث می شود که صداها به شکلی دلنشین تر و روان تر با یکدیگر ترکیب شوند.
برای درک بهتر گام مینور پنتاتونیک، بیایید نگاهی به نت های گام مینور بیندازیم. این گامهای گیتار شامل نت های A، B، C، D، E، F و G است. حالا با حذف نت های B و F، به گام مینور پنتاتونیک می رسیم که تنها شامل نت های A، C، D، E و G می شود. این گام، به دلیل سادگی و زیبایی اش، در سبک های مختلف موسیقی، از جمله بلوز، راک و جاز، به شدت محبوب است.
مثلاً اگر بخواهیم گام مینور پنتاتونیک را با نت ریشه A در نظر بگیریم، به شکل زیر خواهیم داشت:
A، C، D، E و G
این پنج نت، با ترکیب های مختلف و بازی های ریتمیک، می توانند احساسات عمیق و جذابی را به شنوندگان منتقل کنند. این گام می تواند به نوازندگان کمک کند تا به راحتی ملودی های دلنشین و ماندگاری بسازند. پس اگر به دنبال ایجاد فضایی خاص و متفاوت در موسیقی هستید، گام مینور پنتاتونیک گزینه ای فوق العاده است.
گام مینور هارمونیک
گام مینور هارمونیک حال و هوایی کاملاً متفاوت به موسیقی میدهد. در واقع نسخه ای از گام مینور طبیعی است، با این تفاوت که درجه هفتم آن نیم پرده بالا رفته است. این تغییر نه تنها زیبایی خاصی به گام میدهد، بلکه آن را از نظر احساسی غنی تر می‌کند.
برای درک ساختار این مدل از گام های گیتار، باید به فاصله ها توجه کنیم. گام های گیتار مینور هارمونیک شامل سه تمام پرده، سه نیم پرده، و یک و نیم پرده است. این ترکیب خاص باعث می شود که گام احساس تنش و کشش بیشتری پیدا کند. به ویژه با بالا رفتن درجه هفتم، فاصله ای که بین درجات ششم و هفتم ایجاد می شود، جذابیت بیشتری به ملودی ها می بخشد.
گام مینور هارمونیک به نوازندگان این امکان را می دهد که احساسات عمیق تر و پیچیده تری را در آثارشان منتقل کنند. به همین دلیل، این گام در موسیقی های کلاسیک و جاز بسیار مورد استفاده قرار می گیرد. با استفاده از این گا م های گیتار، می توان حس و کیفیتی متفاوت خلق کرد و شنوندگان را به یک سفر احساسی عمیق تری برد.
گام مینور ملودیک
در این گام، درجه های ششم و هفتم گام مینور طبیعی نیم پرده بالا می روند. این تغییر کوچک اما مؤثر باعث می شود که گام حس و حال جدیدی پیدا کند و نوازندگان با استفاده از آن، احساسات عمیق تری را منتقل کنند.
یکی از ویژگی های جالب گام های گیتار مینور ملودیک این است که در حالت بالارونده، نت های ششم و هفتم بالا می روند، اما وقتی به حالت پایین رونده برمی‌گردیم، به حالت اولیه ی گام مینور طبیعی باز می‌گردند. این بازی با نت ها و بازگشت به حالت اولیه، به موسیقی تنوع و عمق بیشتری می بخشد و نوازندگان می توانند احساسات مختلفی را در یک قطعه موسیقی به تصویر بکشند.
تاریخچه این گام نیز جالب است؛ بعد از گام مینور هارمونیک، گام مینور ملودیک به وجود آمد که فضایی عربی را ایجاد می کرد. اما آهنگسازان کلاسیک غرب تصمیم گرفتند که برای حذف این فضای خاص، درجه ششم گام مینور هارمونیک را نیم پرده پایین تر کنند.
جمع بندی
با انواع گام های گیتار آشنا شدیم که هر کدام با ویژگی های خاص خود، احساسات متفاوتی را منتقل می‌کنند. از گام پنتاتونیک با سادگی و زیبایی اش تا گام های هارمونیک و ملودیک با عمق عاطفی شان، هر کدام به نوعی به غنای موسیقی کمک می کنند. بنابراین، با یادگیری و تسلط بر این گام های گیتار، میتوانید آثار هنری خود را به سطح جدیدی ارتقا دهید.