روش کوک کمانچه در دستگاه های ایرانی

موسسه فردوس به عنوان بهترین آموزشگاه موسیقی، مجری برگزاری کلاس آموزش آواز و کلاس آموزش پیانو در تهران است.

کوک کمانچه در دستگاه‌های مختلف موسیقی ایرانی تفاوت می‌کند.
متداول ترین روش کوک کمانچه برای دستگاهای ایرانی به این صورت است که سیم‌های اول و دوم فاصله چهارم (یا پنجم) نسبت به هم داشته باشند
و سیم سوم یک اکتاو بم تر از سیم اول و سیم چهارم یک اکتاو بم تر از سیم دوم می‌باشد.
کوک یعنی نسبت فاصله سیم‌ها به یکدیگر در کمانچه در دستگاه‌های مختلف موسیقی ایرانی تفاوت می‌کند.

اساس کوک یعنی اینکه این ساز مورد نظر بر چه اساسی کوک شده است .
کوکی که روی یک ساز پیاده می شود در واقع پایه های اصلی یک سیستم موسیقایی است که بستر اجرای یک ساختار خاص از موسیقی را محیّا می کند
و اگر تغییری در آن ایجاد شود اجرای آن موسیقی خاص دچار اشکال می شود.
مگر اینکه تغییر آگاهانه و در جهت کمال باشد

قیچک و کمانچه هر دو سازهای زهی-آرشه‌ای هستند، اما روش کوک آن‌ها متفاوت است. فرق قیچک و کمانچه در این است که قیچک معمولاً چهار سیم داشته و کوک آن به صورت خاصی تنظیم می‌شود که با شکل بدنه و صدای آن هماهنگ است. کمانچه نیز چهار سیم دارد، اما کوک سیم‌ها و فواصل آن‌ها به گونه‌ای است که نوازنده بتواند گستره بیشتری از نت‌ها را اجرا کند. همچنین کمانچه به دلیل داشتن پرده، امکان تغییر نت‌ها و کوک دقیق‌تر را فراهم می‌کند، در حالی که قیچک بدون پرده کوک ثابتی دارد و بیشتر بر اساس صدای طبیعی ساز تنظیم می‌شود. این تفاوت‌ها روش نوازندگی و کوک هر ساز را متمایز می‌کند.

نواختن کمانچه در آمورشگاه موسیقی

لازم به ذکر است که در گذشته کمانچه دو سل دو سل کوک می‌شد اما پس از ورود ویلن به ایران،در کوک کمانچه تغییراتی ایجاد شد
و امروزه این ساز همانند ویلن کوک و انگشت گذاری میشود.

در حال حاضر کوک اصلی و رایج کمانچه می لا ر سل که همان کوک ویلن است، می‌باشد.
از جمله می‌توان به کوک‌های رِ لا رِ سل (برای دستگاه نوا)
می لا رِ لا (برای ماهور) و می لا می لا (برای همایون، اصفهان، چهارگاه، ماهور و دستگاه راست‌پنجگاه)
و رلارلا (برای کوک لری)اشاره کرد.

نوازندهٔ ساز در حالت نشسته پایهٔ کمانچه را روی زمین (یا صندلی) یا زانو قرار می‌دهد.
ساز در موقع اجرا کمی حول محور خود می‌چرخد و همین عمل تماس آرشه با سیم‌ها را آسان تر می‌کند.
نوازنده ساز را به طور قائم در دست چپ می‌گیرد و انگشتان همان دست را روی دسته می‌لغزاند و آرشه را با دست راست به سیم‌ها تماس می‌دهد.

همچنین اگر می خواهید بدانید دستگاه شور چیست می توانید به لینک مراجعه کنید.