سنتور سُلكوك و لاكوك رايجترين و پر استفادهترين انواع سنتور در ايران محسوب ميشود و مدرسين سنتور استفاده از آن را به هنرجويان خود توصيه ميكنند. اما به غير از اين نوع رايج ، انواع ديگري از سنتور در ايران ساخته و استفاده ميشوند كه از نظر ابعاد كلاف و تعداد خركها و … با نوع رايج متفاوت هستند.
از جمله انواع سنتور هاي 10 ، 11 و 12 خرك از اين قبيل هستند. انگيزه براي استفاده از اين نوع سنتورهاي غيرمعمول براساس تجربه شخصي نوازنده ميباشد اما سهولت كار با آنها و امكان اجراي چند دستگاه در يك مرحله كوك سنتور با استفاده از خركهاي اضافي و جابهجا كردن آنها از جمله انگيزه ها براي اين كار ذكر شدهاند. وقتي از انواع کلاس سنتور 12 خرك صحبت به ميان ميآيد بدين معني است كه در هر رديف از خركهاي زرد و سفيد 12 خرك وجود دارد به عبارت ديگر در مجموع 24 خرك وجود دارد. روش كوك كردن اين نوع سنتورها با سنتورهاي 9 خرك كاملا متفاوت است.
نوع ديگر از سنتور كه امروزه رواج يافته است سنتور لاكوك است كه از آن بيشتر اوقات در تكنوازيها و بداهه نوازي ها استفاده ميشود و در مقايسه با سنتور سُل كوك صداي زيرتري دارد و از نظر كوك نيز يك پرده بالاتر از سنتور سُل كوك ميشود اين سنتور نيز از نوع 9 خرك ميباشد. كلاف جلو 80 سانت ، كلاف عقب 33 سانت ، قطر سنتور 26 سانت، ضخامت چوب كلاف 15 تا 16 ميليمتر و ضخامت صفحه از نوع معمول كمتر است.
نوع ديگر سنتور سيكوك نام دارد كه ابعاد آن از سنتور لاكوك نيز كمتر است. نوع ديگر، سنتور كروماتيك ناميده ميشود كه داراي سه اكتاو و نيم است و در كارهاي اركستري از آن استفاده ميشود. كليه سيم هاي اين سنتور سه تايي است (به استثناء هشت خرك سمت راست زرد) و نتخواني اين نوع ساز با كليد سُل و روي خط دوم حامل نوشته ميشود.
آموزش آنلاین گیتار در آموزشگاه موسیقی فردوس
اولين اثري که از سازهاي شبيه ساز سنتور به دست آمده اثري است از حجاري هاي دوره هاي آشوريان و بابليان است.این موضوع نشان مي دهد اين ساز را به وسيله بند به گردن مي آويختند. به دليل قرار داشتن ايران در مسير جاده ابريشم بين شرق و غرب و تغيير دائمي مرزها در شرايط کشورگشايي ها فرهنگها نيز مرتب دستخوش تحول شده و اين تحول آلات موسيقي را بي نصيب نگذاشته است به طوريکه به درستي معلوم نيست سنتور ابتدا در کدام کشور مورد استفاده بوده است ولي مطمئنا ايرانيها قبل ازظهور اسلام با اين ساز آشنا بودند و آن را کونار مي ناميدند. به اتکا قدمت آثار کشف شده گمان اين است که اين ساز از قلمرو ايران به کشورهای دیگر راه یافته و نامهای مختلفی پیدا کرده است.
آموزش سنتور
ساز سنتور با اندک تفاوتی در شکل ظاهر و با نام های مختلف در شرق و غرب عالم وجود دارد.
اين ساز را در کشور چین یان کین، در اروپای شرقی دالسی مر، در انگلستان باتر فلای ها، در آلمان و اتریش مک پر،در هندوستان سنتور، در کامبوج في و در امريکا زیتر مي نامند که هر کدام داراي وجه تشابهاتي هستند. ساز سنتور در تعدادي از جمهوری های سابق شوروی مانند ارمنستان و گرجستان نيز رايج هست. همچنين سنتورهای عراقی -هندي- مصري و ترکي که بعضي از آنها حدود 360 سيم دارند.
عبدالقادر مراغه اي ساز ياطوفان را معرفي کرد که شبيه سنتور امروزي بود با اين تفاوت که براي هر صدا فقط يک تار مي بستند و با جابه جايي خرکها آن را کوک می کردند..
سنتور سازی کاملا ایراني است که ساخت آن را به ابونصر فارابي نسبت مي دهند که مانند بربط، ساز ديگر ايراني بعدها به خارج برده شد
بهترین آموزشگاه موسیقی تهران
ساز سنتور يا شاهان تور از جمله سازهاي کاملا شرقي است که میتوان نوازندگی با دست چپ ساز سنتور را انجام داد. شکل سنتور اقتباسي از کشتي است و سيم هاي آن برگرفته از تور ماهيگيري و صدا، صداي برخورد امواج دريا به صخره هاست. سنتور در زمانهاي گذشته به ابعاد مختلف ساخته مي شد که تا امروز به شکل هاي استاندارد سل کوک و لا کوک درآمده است. سنتور در طي ساليان و در پي مهاجرتها و رفت و آمدهاي فرهنگي به کشورهاي ديگر برده شد . از آن جهت گروهي بر اين عقيده اند که سازهايي چون ارگ و پيانو که از نظر صدادهي صدایی چون سنتور دارند الگوهايی کامل شده از این سازسنتي ایراني هستند و در طي ساليان و قرون متمادي دوره تکامل خود را پيموده و امروزه خود به سازهاي مستقلي تبديل گشته اند اما برخلاف اين سازها که در مسير تکامل گام برداشته بودند.
ساز سنتور از جعبهای ذوزنقهای شکل تشکیل شده که اضلاع آن عبارتند از:
بلندترین ضلع، نزدیک به نوازنده و کوتاهترین ضلع و موازی با ضلع قبلی و دور از نوازنده و دو ضلع جانبی با طول برابر که دو ضلع قبلی را به طور مورب قطع میکند. ارتفاع سطوح جانبی ۸ تا ۱۰ سانتیمتر است.