تنبور یکی از قدیمی‌ترین سازهای ایران است که جنبه‌ی عرفانی و مقامی دارد . بزرگتر از سه‌تار و در قدیم به دوتار معروف بوده و در مناطق لک نشین به آن تمیره می‌گویند. این ساز از ۱۳ الی ۱۴ پرده تشکیل و ۲ الی ۳ سیم دارد. جنس کاسه و صفحه‌ی آن از چوب توت و دسته‌اش از چوب گردو می‌باشد. تنبور در مناطق یارسان‌نشین دارای تقدسی خاص است چنانچه نوازندگان قبل از شروع و در خاتمه دستانش را می‌بوسند.
آموزشگاه موسیقی فردوس، برگزار کننده و کلاس آموزش آنلاین تنبور در تهران است. اوج شکوه و عظمت تنبور در قرن پنجم هجری یعنی حضور در سپاه معروف و متشکل از نهصده شاه‌خوشین بوده و از آن زمان تاکنون در جای‌جای ایران، تنبوررا ساز شاه‌خوشینی نیز نامیده‌اند. از یافته‌های باستان‌شناسان می‌توان ادعا کرد که این ساز قدمتی ۶۰۰۰ ساله دارد و از اسناد مهم تاریخی مجسمه‌ای است در حوالی مقبره دانیال نبی(ع) واقع در شوش. شاید نتوان دقیقآ زمان اختراع این ساز را معین نمود، اما می‌توان گفت ساخت تنبوراز قرن‌ها پیش از ظهور اسلام رواج داشته است تنبورکهن‌ترین ساز زهی زخمه‌ای است، به این معنا که اولین سازی می‌باشد که دسته‌ای بلند به همراه کاسه و وتر داشته است. در کتب و رسالات زیادی در این مورد سخن گفته‌اند. کتاب دیکشنری گراو که در زمینه ساز شناسی می‌باشد، قدمت این ساز را پنج الی شش هزار سال دانسته و مجسمه‌های سنگی در موزه‌ها و آثار باستانی به جای مانده در شوش و تپه‌های بنی یونس در حوالی شهر موصل قدمت این ساز را ۱۵۰۰ الی ۲۰۰۰ سال قبل از میلاد نشان می‌دهد.
در کارنامه اردشیر بابکان یکی از متون‌های پهلوی آمده که روزی اردشیر در ستورگاه نشسته بود و تنبور می‌زد و می‌سرود. در روایت‌های افسانه‌ای آمده که رستم در خوان چهارم تنبور می‌نواخته و مقام ته رز را به وی و مقام باریه را به باربد موسیقیدان دربار ساسانیان نسبت می‌دهند. فارابی که در موسیقی الکبیر به طور گسترده در مورد تنبورو انواع آن و فواصل و کوک‌های آن توضیحات مفصل داده‌اند. ابن سینا، عبدالقادر مراغی و صفی الدین ارموی نیز از این جمله‌اند. در آثار شاعران بزرگ فارسی زبان از جمله شیخ جنید بغدادی، فردوسی، مولوی، منوچهری دامغانی، نظامی گنجوی، موسوی، حافظ، وحید قزوینی، بیدل دهلوی و وفا کرمانشاهی به کرات از تنبور سخن به میان آمده است.
در فرهنگ موسيقي ريمان واژه تنبور آمده است
تنبورسازي است منسوب به ايرانيان و اعراب و از خانواده عود . ريمان عقيده دارد كه اين ساز در هندوستان ” تمبوري ” ناميده ميشود كه بيشك همان تنبور ايراني است . در ايتاليا آنرا ” تمبورو ” و در قفقاز ” تمپور ” گويند . ارمنيها مانند ايرانيها آنرا تنبور مينامند .
در فرهنك كامل آلات موسيقي زاكس آمده است
تنبورفارسي و كردي و عبري به شكل تخم مرغ است و دسته بلند دارد و نحوه کوک کردن تنبور در هر نوع کمی متفاوت است و در حقيقت ساختمان تنبور نخستين گامي است كه بشر در طريق رشد و تحولاين قبيل سازها برداشته است . به طور كلي ميتوان چگونگي تغييرات شكل ظاهري تنبور را از زمان آشوريها تا عصر حاضر مشاهده كرد . امروزه تنبوربه يك قشر وسيع از جامعه بشري تعلق دارد . ريشه لغوي آن ” پاندورا ” بوده است .