ساز های استاد جلیل شهناز
جلیل شهناز (زاده ۱۳۰۰ در اصفهان)، از بزرگ‌ترین و سرشناس‌ترین نوازندگان تار و سه تار سدهٔ اخیر در ایران است. وی با استفاده از تکنیک‌های برجسته در شیوه تارنوازی توانست بسیاری از ردیف‌های موسیقی سنتی ایران را با تار بنوازد که از جمله نواختن در مایه دشتی و دشتستانی است که بسیار با ارزش است.
آموزش سه تار آنلاین در آموزشگاه فردوس
زندگینامه از بدو تولد
وی در سال ۱۳۰۰ در اصفهان به دنیا آمد. تقریباً همه اعضای خانواده وی با موسیقی آشنایی داشتند و به همین دلیل او از کودکی با این هنر آشنا شد. پدرش «شعبان خان» علاقه وافري به موسيقي اصيل ايراني داشت به همين سبب منزلش محل آمد و شد هنرمندان زمان خود بود.
«جليل شهناز»از كودكي به موسيقي علاقه‌مند شد و نواختن تار را در نزد«عبدالحسين شهنازي» و برادر بزرگ خود«حسين شهناز»كه به خوبي ساز مي‌نواخت، آغاز كرد.پشتكار زياد و استعداد شگرف جليل به حدي بود كه در سنين جواني از نوازندگان خوب اصفهان شد و در همان سنين جواني به تهران آمد و فعاليت خود را با تكنوازي در راديو و اجرا در اركسترهاي مختلف اين رسانه ادامه داد و پس از مدتي كوتاه با همكاري در گلها فعاليت هنري خود را ادامه داد. او به دردهای نوازندگی رایج نیز اشاره نموده است
استاد «جليل شهناز» با سفر به تهران و اقامت به عنوان كارمند افتخاري شهرداري شد. اين زمان مصادف بود با پخش برنامه‌هاي تخصصي موسيقي از راديو و تلويزيون كه جليل شهناز از تكنوازان بي بديل اين دوران بود.
امكانات ضبط و استوديوهاي تازه به خدمت گرفته راديو تلويزيون اين فرصت را به او داد تا بتوانند با پنجه و مضراب سحر آميز خويش دل هر شنونده و بيننده‌اي را تسخير كند.ضبط برنامه‌هاي فراوان و نيز كنسرت‌هاي مختلف با نوازندگان و خوانندگان معروف آن عصر در تهران حاصل اين دوران است.
اين نوازنده آموزش تار در طول زندگي هنري خود با هنرمندان والاي كشور از جمله حبیب الله بدیعی، پرويز ياحقي، همايون خرم، علي تجويدي، منصور صارمي، رضا ورزنده، امیر ناصر افتتاح، جهانگير ملك، اسدالله ملك، حسن کسائی، محمد موسوي، تاج اصفهاني، اديب خوانساري، محمودي خوانساري، حسين خواجه اميري، محمد رضا شجريان و غيره همكاري داشته است.
وی در دههٔ ۱۳۶۰ همراه با فرامرز پایور (سنتور)، علی اصغر بهاری (کمانچه)، محمد اسماعیلی (تنبک) و محمد موسوی (نی) «گروه اساتید» را تشکیل داد و با این گروه، مسافرت‌های متعددی به کشورهای اروپایی، آسیایی و آمریکا داشت.
وی همچنین در سال ۱۳۸۳ به عنوان چهره ماندگار هنر و موسیقی برگزیده شد. در سال ۱۳۸۷، محمدرضا شجریان، گروهی که با آن کار می‌کرد را به افتخار جلیل شهناز، گروه شهناز نام گذاشت.
پیرامون هنر نوازندگی جلیل شهناز
شاید بتوان به جرأت عنوان کرد که جلیل شهناز نه تنها در بین نوازندگان تار بلکه بین تمام نوازندگان معاصر موسیقی اصیل ایرانی بی نظیر است و تک تک اساتید برجسته موسیقی، هنر او را در تکنوازی، بداهه نوازی و جواب آواز ستوده اند و می ستایند.
از آن جمله می توان به سخنان چند استاد بزرگ موسیقی و آواز که در آیین نکوداشت استاد جلیل شهناز و زنده یاد درویش خان در فرهنگسرای هنر در سال ۱۳۸۵ ایراد گردید اشاره نمود:
« استاد حسن کسائی : شناخت موسیقی کار هرکسی نیست. همه موسیقی را گوش می دهند و دوست می دارند اما کسی که سره را از ناسره تشخیص بدهد و بتواند درک مقاماتی را که استاد شهناز نواخته اند داشته باشد بسیار نادر است. همه ساز می زنند و همه خوب ساز می زنند ولی قدرت نوازندگی و محفوظات و لحظات موسیقی که آقای شهناز می دانند و اجرا کرده اند، چیزی که در دست همگان باشد نیست. یعنی ردیف موسیقی ایران نیست. قدرت آقای شهناز در جواب دادن و دونوازی خارق العاده است. من ۶۰ سال با ایشان همنوازی کرده ام و ساز بنده با ساز شهناز گره خورده است.
آموزش ساز ها و شاگردان استاد
استاد محمدرضا شجریان : ساز شهناز در من زندگی می کند و من با ساز شهناز زندگی می کنم. من تنها خواننده ای هستم که خودم را شاگرد جلیل شهناز می دانم. آموزش ساز این نوازنده بی بدلیل، همانند آموزش کمانچه ، آموزش سنتور و آموزش سازدهنی یک ساز آوازی است؛ برخلاف دیگر نوازنده ها که ۸۰ درصد سازی می زنند و فقط ۲۰ درصد آوازی. جلیل شهناز به بیان واقعی در نوازندگی تار رسیده است؛ چرا که در گیرودار ردیف و تقلید از دیگران نماند و مانند آبشاری خروشان در جریان است.
داریوش پیرنیاکان : جلیل شهناز هنرمندی است که زاوایای بسیاری در سازش نهفته است. وی علاوه براشراف کامل بر ردیف و رموز آن، ویژگی منحصر به فردی دیگری نیز داشت. جواب آوازهای شاهکار و بی نظیر، استفاده از تمام امکانات ساز، نواختن بسیاری از گوشه های مهجور، رعایت جمله بندی در نوازندگی از جمله ویژگی های نوازندگی جلیل شهناز است.