تنبک، یا همون تمبک، یکی از سازهای پرهیجان و دوست داشتنی در موسیقی ایرانی است. این ساز جامی شکل با صدای جذابش، هر شنونده ای رو به وجد می آورد. در این مقاله قصد داریم به مدت زمان یادگیری تنبک و نکات مهمی که باید قبل از شروع یادگیری بدانید، بپردازیم.
اگر هنرجو کلاس تنبک هستید خوب است بدانید واقعیت این است که نمی توان مدت زمان یادگیری تنبک را به طور دقیق تعیین کرد، اما می توان گفت که یادگیری این ساز نسبت به خیلی از سازهای دیگر، مثل گیتار یا پیانو، راحت تر است. برای نواختن گیتار، باید با چندین نت و آکورد آشنا شوید، در حالی که نواختن تنبک بیشتر به حس ریتم و ضرب مربوط می شود. بنابراین تازه کارها خیلی سریع تر به نتیجه میرسند و میتوانند نواختن را به صورت حرفه ای دنبال کنند.
برای تخمین مدت زمان یادگیری تنبک، چند نکته را مد نظر داشته باشید. اول از همه، هدف شما از یادگیری چیست؟ آیا فقط می خواهید چند قطعه ساده بزنید یا اینکه به دنبال نوازندگی حرفه ای هستید؟ این هدف، میتواند تأثیر زیادی بر زمان یادگیری شما بگذارد.
دومین نکته، مشغله های زندگی است. اگر شغل، تحصیل یا مسئولیت های خانوادگی دارید، ممکنه زمان کمتری برای تمرین داشته باشید.
و در نهایت، میزان تمرینی که روزانه انجام می‌دهید، بسیار مهم است. هر چه بیشتر تمرین کنید، سریع تر پیشرفت خواهید کرد. مثلاً، اگر روزی یک ساعت تمرین کنید، می‌تونید در حدود ۷ ماه به سطح مقدماتی برسید. اما اگر هدف شما نوازندگی حرفه ای باشد، باید حدود ۳ تا ۴ سال وقت بذارید.
نکته مهم: به جای نگرانی درباره مدت زمان یادگیری تنبک، بر روی لذت بردن از صدای ساز تمرکز کنید. هر بار که با سازتان تمرین می‌کنید، در واقع یک قدم به جلو نزدیک تر میشوید.
مراحل یادگیری تنبک از پایه تا حرفه‌ای
- آشنایی با ساختار ساز تنبک
تنبک دارای اجزای مختلفی است که هر کدام نقش مهمی در ایجاد ریتم دارند. این اجزا شامل پوست، دهانه بزرگ، تنه، گلویی (نفیر) و دهانه کوچک (کالیبر) هستند. شناخت جنس و اجزای تنبک به شما کمک می کند تا صدای دلخواه را از آن استخراج کنید.
- خرید نبک
انتخاب اندازه مناسب ساز بر اساس جثه و سن شما بسیار مهم است. مشاوره با استاد یا آموزشگاه آکادمی فردوس میتواند به شما کمک کند تا بهترین انتخاب را داشته باشید.
- نحوه قرار دادن تنبک
گلویی تنبک را روی ران قرار دهید و دهانه بزرگ را به سمت بیرون بگذارید. دست راست شما باید در بالای ساز و دست چپ در سمت راست قرار گیرد. اینجا جالب است که شیارهای روی تنه تنبک مانع لغزش آن می شوند و به شما کمک می کنند تا ساز را به راحتی نگه دارید.
همچنین اگر می خواهید بدانید پلی فونی چیست می توانید به لینک مراجعه کنید.
- نشستن و فرم دست ها
برای نواختن تنبک، نشستن صحیح اهمیت زیادی دارد. باید صاف و راحت بنشینید، بدون قوز کردن. در این وضعیت، دست راست شما در موقعیت ساعت ۱۰ و دست چپ در ساعت ۱ قرار می گیرد.
- آشنایی با مبانی موسیقی
برای یادگیری بهتر و کم کردن مدت زمان یادگیری تنبک، با نت ها و اصطلاحات پایه موسیقی آشنا شوید. همچنین تا جایی که ممکن است به تک نوازی‌های استادان بزرگ گوش بدهید. چون ممکن است تکنیک ها و سبک های جدیدی را کشف کنید که به شما در یادگیری کمک می کند.
- یادگیری ضربات اولیه
حالا که با مبانی آشنا شدید، به یادگیری ضربات اولیه می رسیم. تکنیک های اصلی تنبک شامل حرکات تُم (صدای بم با ضربه انگشت شست)، بک (صدای ریز با ضربه انگشت دوم)، ریز (حرکت سریع با همه انگشت ها)، بشکن (حرکتی ظریف با صدای خاص) و دست باز (ضربه با انگشتان) هستند. با نواختن با تمام انگشتان دو دست، می توانید صداهای متنوعی تولید کنید و به ریتم های پیچیده مسلط شوید.
همچنین برای مطالعه نکات نگهداری دف به لینک مراجعه کنید.
چه عواملی بر سرعت یادگیری تنبک تأثیر می‌گذارند؟
- میزان تمرین
اولین و مهم ترین عامل، میزان تمرین شماست. در یادگیری هر سازی، تمرین منظم و مکرر می تواند مدت زمان یادگیری تنبک را کم کند. تصور کنید که می خواهید یک زبان جدید یاد بگیرید. اگر هر روز چند دقیقه وقت بگذارید، خیلی زود می توانید مکالمه کنید. همین‌طور در تنبک، هر چه بیشتر تمرین کنید، سریع تر به نتایج مطلوب دست خواهید یافت.
- روش آموزش
روش آموزشی هم در مدت زمان یادگیری تنبک تأثیر زیادی دارد. استفاده از یک استاد خوب و تکنیک های آموزشی مناسب می تواند روند یادگیری شما را تسریع کند. مثلاً اگر معلم به شما نکات کلیدی را به شیوه ای ساده و قابل فهم آموزش دهد، مسلما یادگیری برای شما لذت بخش تر و سریع تر خواهد بود.
- استعداد و پشتکار
استعداد ذاتی و پشتکار هنرجو هم بسیار مهمه و در مدت زمان یادگیری تنبک تاثیر دارد. برخی افراد به طور طبیعی با ریتم و موسیقی ارتباط بهتری دارند، اما به این معنی نیست که اگر استعداد ندارید، نمی توانید یاد بگیرید. پشتکار شما و اراده تان در تمرین و یادگیری نقش کلیدی دارد. مثل نقاشی؛ اگر کسی ذاتاً نقاش نیست، اما با تمرین مداوم و سخت کوشی می تواند به نقاش حرفه ای تبدیل شود.
آیا می‌توان تنبک را خودآموز یاد گرفت؟
بله. خودآموزی در یادگیری تنبک ممکن است. با دسترسی به منابع مختلف مانند کتاب ها، ویدیوهای آموزشی و دوره های آنلاین، شما می توانید اصول اولیه نواختن و ریتم های ساده را یاد بگیرید. این منابع به شما کمک می کنند تا به طور مستقل یادگیری را شروع کنید و به تدریج توانایی های خود را بالا ببرید. مثل این می ماند که بخواهید یک زبان جدید یاد بگیرید؛ با خواندن کتاب و دیدن فیلم ها می توانید به مرور زمان زبان را یاد بگیرید. اما آیا این روش به تنهایی کافی است؟ خیر. پیشنهاد میکنیم برای کاهش مدت زمان یادگیری تنبک، یک استاد با تجربه در کنار خود داشته باشید. چرا؟
- رفع اشکالات: یکی از بزرگ ترین چالش های یادگیری خودآموزی این است که نمیتوانید ایرادات نوازندگی را شناسایی کنید. اما استاد می تواند به راحتی ایرادات شما را تشخیص دهد و از بروز عادات بد جلوگیری کند.
- پیشرفت سریع تر: با داشتن یک برنامه ریزی مناسب که استاد برای شما تنظیم می کند، می توانید سریع تر پیشرفت کنید. بدون اینکه وقت و انرژی تان را هدر بدهید.
- دسترسی به تکنیک های پیشرفته: یادگیری تکنیک های پیچیده بدون راهنمایی استاد ممکن است دشوار باشد. استاد می تواند به شما آموزش دهد که چگونه این تکنیک ها را به درستی اجرا کنید و از تجربیاتش استفاده کنید.
- ایجاد انگیزه: شاید یکی از بزرگ ترین مزایای یادگیری با استاد، حمایت و تشویق او باشد. این انگیزه می تواند شما را در طول مسیر یادگیری همراهی کند تا شما خیلی ناامید نشوید.
چقدر تمرین روزانه برای یادگیری تنبک نیاز است؟
تمرین منظم و مستمر کلید پیشرفت است. حتی اگر زمان کمی دارید، مهم این است که هر روز برنامه ریزی کنید و ۳۰ دقیقه را به تمرین تنبک اختصاص دهید. این کار به شما کمک می کند تا به مرور زمان حرکات دست و انگشتانتان فعال شوند و به ریتم ها و ضرب ها تسلط پیدا کنید. به قول معروف، قطره قطره جمع گردد، وانگهی دریا شود. همین تمرین های کوچک و روزانه می تواند شما را به یک نوازنده ماهر تبدیل کند.
حالا شاید بپرسید: آیا همین ۳۰ دقیقه کافی است؟ بله، اما نکته اینجاست که ۳۰ دقیقه باید با کیفیت و تمرکز بالا باشد. تصور کنید که یک کتاب می خوانید؛ اگر تمرکز نداشته باشید، بسیاری از مطالب را از دست می دهید و چیزی یاد نخواهید گرفت. پس جای اینکه فقط به تعداد تمرینات و مدت زمان یادگیری تنبک فکر کنید، بر روی اجرای تکنیک های صحیح تمرکز کنید.
جمع بندی
مدت زمان یادگیری تنبک به عوامل مختلفی بستگی دارد. با تمرین منظم، انتخاب روش صحیح آموزش، پشتکار و تعیین هدف مناسب، می توانید به موفقیت های بزرگی در این مسیر دست پیدا کنید.