از میزان در موسیقی برای آرایش و سازماندهی درست نت‌ها استفاده می‌شود، موسیقی یک هنر دقیق است و از قواعد دقیق و خاصی پیروی می کند، یکی از قواعد آن فاصله‌های زمانی است که باید رعایت شوند و این فاصله‌های زمانی میان نت‌ها موسیقی را دلپذیر می کند همین‌طور بالعکس اگر این فاصله‌های زمانی نباشند موسیقی دلنوازی نخواهیم داشت. میزان را می توان ظرفی در نظر گرفت که از لحاظ زمانی تعدادی نت در آن جای می‌گیرند.
میزان در موسیقی به چه معناست؟
اگر هر قطعه‌ی موسیقی را از لحاظ زمان بخواهیم به قسمت‌های مساوی تقسیم کنیم،به هرکدام از این قسمت‌ها میزان گفته می‌شود، به خط قائمی که بر میزان‌ها عمود شده و آن‌ها را از هم جدا کرده است، خط میزان می‌گویند.
همچنین به میزان، ترازه یا ترازک نیز گفته می‌شود، نشانه‌هایی که برای مشخص کردن دوره‌ها و تعداد ضرب در هر دوره است. به عبارتی دیگر،میان هر دو ضرب قوی در یک قطعه‌ی موسیقی،فاصله‌ی زمانی‌ای وجود دارد که به آن میزان در موسیقی گفته می‌شود. میزان در موسیقی برای آموزش پیانو، کلاس گیتار، آموزش ویولن، کلاس هنگ درام و… به صورت یکسان و هم معنی است و کاربرد فراوانی دارد.
آموزش کسر میزان در موسیقی
کسر میزان همان‌طور که از اسمش مشخص است، دو عدد است که روی یک‌دیگر نوشته می شوند و مفهوم‌هایی درباره‌ی یک قطعه‌ی موسیقی دارد.
کسر میزان در موسیقی تعیین کننده وزن در آهنگ یا قطعه‌ی موسیقی است، کنار کلیدی که در ابتدای یک میزان نوشته شده است کسر میزان آن قطعه قابل مشاهده است.
صورت و مخرج این کسر همان‌طور که گفته شد مفهومی دارد مخرج کسر میزان نوع ارزش زمانی و صورت آن، تعداد را به ما نشان می‌دهد.
رقم صورت کسر میزان نشان دهنده‌ی تعداد واحد ضرب در هر میزان است. به طور مثال صورت ۲ نشان‌دهنده‌ی میزان دو ضربی و صورت ۳ نشان‌دهنده‌ی میزان سه ضربی است.
عدد مخرج کسر میزان نشان‌دهنده‌ی نتی است (نسبت به گرد) که واحد ضرب قرار گرفته است و یا مخرج کسر شکل ضرب را مشخص می‌کند. به طور مثال مخرج ۴ در کسر میزان نشانه‌ی آن است که نت سیاه (۱/۴گرد) واحد ضرب است.
نوع تلفظ آن به این صورت است که کسر ۴/۴، می‌گویم چهار چهار،دیگر پسوند اُم را به آن اضافه نمی‌کنیم. اصلی ترین کاری که کسر میزان انجام می‌دهد،مشخص کردن ضرب‌های قوی در موسیقی است.
آموزش تئوری موسیقی در آموزشگاه موسیقی فردوس با بیش از 15 سال سابقه تدریس، فردوس در آموزش موسیقی همواره همراه خواهد بود
انواع میزان در موسیقی
میزان در موسیقی انواع مختلفی دارد و این انواع به ریتم موسیقی بستگی دارد که اگر بخواهیم این میزان‌ها را دسته بندی کنیم چهار نوع میزان داریم.
۱.میزان ساده:
به میزانی که هر ضرب آن را بتوان به ۲،۴،۸ و… تقسیم کرد میزان ساده می‌گویند،به عبارت دیگر میزانی که دارای تقسیمات دوتایی باشد، میزان ساده است.
در میزان ساده کشش هر ضرب یکی از شکل‌های ساده‌ی نت،مثل چنگ، سیاه و سفید است. برای این که یک میزان ساده را ترکیبی کنیم می‌توانیم مقابل هر ضرب یک نقطه بگذاریم، به طور مثال نت سیاه را به نت سیاه نقطه دار تبدیل کنیم.
کسر ۴/۲ یک میزان دو ضربی را معرفی می‌کند که هر ضرب آن معادل یک نت سیاه است. میزان‌های ساده را به طور معمول با میزان ساده دوتایی (دوضربی)، میزان ساده سه تایی (سه ضربی) و میزان ساده چهارتایی (چهار ضربی) معرفی می‌کنند.
۲.میزان ترکیبی:
اگر هر ضرب میزان را بتوانیم به ۳، ۶، ۱۲ قسمت مساوی تقسیم کنیم که دارای تقسیم‌های سه تایی باشد، به آن میزان، میزان ترکیبی می‌گویند.
همان‌طور که در میزان ساده اشاره کردیم، اگر سمت راست هر ضرب میزان ساده یک نقطه اضافه کنیم، میزان ترکیبی داریم.
در میزان ترکیبی کشش هر ضرب، یک نت نقطه دار است، به طور مثال نت چنگ نقطه دار، نت سیاه نقطه دار و یا نت سیاه نقطه دار است.
۳.میزان لنگ:
میزان هایی هستند که از اجتماع دو یا چند میزان، با ضرب های نا مساوی تشکیل شده اند. هر دوره‌ی این میزان، آمیزه‌ای از مضرب و مجموع عددهای ۲ و ۳ است، و یا هر ضرب آن را نه می‌توان به مضرب‌های ۲ و نه می‌توان به مضرب‌های ۳ تقسیم کرد.
به طور مثال میزان ۴/۵ ممکن است از میزان ۴/۳ و یک میزان ۴/۲ یا بالعکس تشکیل شده باشد. برای مشخص کردن موقعیت میزان‌های لنگ، به طور معمول با خطر قائم، نقطه‌چین و یا کسر میزان تجزیه شده آن‌ها را از هم جدا می‌کنند.
میزان لنگ بسته به نوع ضرب و تقسیم‌های دوتایی، سه‌تایی یا چهارتایی و… می‌تواند ساده یا ترکیبی باشد. به جز عددهای ۱، ۲ و ۳ صورت کسر میزان‌های لنگ همیشه عدد اول است.
اکنون می‌دانیم که یک ضربی نداریم و در مورد ۲ و ۳ هم که می‌دانیم میزان ساده داریم. در صورتی که سایر اعداد اول یعنی (۵، ۷، ۱۱ و…) در صورت کسر میزان قرار بگیرند، کسر میزان‌های ما لنگ هستند.
همچنین با جابه‌جایی تاکید ها (آکسان‌ها) در میزان ساده یا ترکیبی می‌توانیم ریتم لنگ بسازیم. به طور مثال در کسر میزان ۸ بخشی اگر آکسان روی ۱ و ۴ و ۷ باشد، ریتم لنگ داریم.
در نتیجه ساخت میزان لنگ به دو صورت ممکن است، اول صورت کسر میزان عددهای اول بزرگ‌تر از ۳ باشند و دوم تقسیم نابرابر آکسان‌ها است.
۴.میزان مختلط:
از در هم آمیختن میزان‌های ساده، ترکیبی و لنگ میزان مختلط خواهیم داشت، میزان مخلوط به دو شکل است:
الف) میزان مخلوط در ادامه‌ی آهنگ:
میزان‌های یک آهنگ به کمک تغییر کسر میزان یا نشانه‌های دیگر، در وسط قطعه تغییر می‌کنند.
ب)میزان مخلوط همزمان:
در موسیقی چند بخشی، گاهی یک یا چند بخش با تقسیم ساده دوتایی و بخش دیگر با تقسیم سه تایی همزمان پیش می‌روند.
خطوط میزان
خط میزان تکی: خط میزان تکی نشان دهنده‌ی پایان یک میزان است. نواختن در این نقطه متوقف نمی شود و فقط باید از آن بگذرید و به نواختن ادامه دهید. رسیدن به خط میزان به معنای رسیدن به انتهای ظرفی است که تعداد مشخصی ضرب را در خود جای داده است.
خط میزان دوبل: این خط میزان هم مانند خط میزان تکی است با این تفاوت که نشان‌گر پایان بخشی از یک آهنگ است. درست مثل خط میزان تکی، لازم به مکث کردن نیست و باید به نواختن ادامه دهید. آهنگساز ها برای نشان دادن پایان بخش خاصی از آهنگ، از خط میزان دوبل استفاده می کنند.
خط میزان انتهایی: خط میزان انتهایی خطی است که با دیدن آن باید نواختن خود را متوقف کنید. این جا است که آهنگ به پایان رسیده است.
نماد تکرار: نقاطی که در سمت راست نماد تکرار نشان دهنده‌ی شروع یک بخش تکراری در آهنگ است. نوع میزان در ابتدای یک قطعه‌ی موسیقی مشخص می شود و در یک آهنگ ارزش زمانی میزان‌ها برابر است مگر این که در آهنگ نوع میزان عوض شود، گفتیم که میزان مانند ظرف است، بنابراین اگر بخواهیم این ظرف را پر کنیم باید ظرفیت آن را بدانیم تا بتوانیم آن را با نت‌های مناسب پر کنیم.