هوش موسیقیایی، همان طور که از اسمش پیداست، کمک میکند تا موسیقی را بهتر درک کنیم. هاوارد گاردنر، روانشناس معروف، توی سال ۱۹۸۳ نظریه هوش های چندگانه رو مطرح کرد و گفت که ما فقط یک نوع هوش نداریم، بلکه ترکیبی از چند نوع هوش داریم. یکی از این هوش ها، همون هوش موسیقیایی است.
کسانی که این نوع هوش را دارند، معمولاً با صداها، ریتم ها و ملودی ها خیلی خوب ارتباط برقرار میکنند. مثلاً وقتی میخواهند یک زبان جدید یاد بگیرند، سریع دنبال آهنگ هایی در گرامر یا تلفظ‌ها می گردند. چون موسیقی به آنها کمک میکند تا پیچیدگی های زبان را به صورت یک آهنگ دربیارند و راحت تر حفظش کنند. این افراد معمولاً در کارهای هنری و خلاقانه هم موفق ترند و میتوانند احساسات شان را از طریق موسیقی به خوبی منتقل کنند.شاید برای شما سوال باشه که از کجا بفهمیم که هوش موسیقیایی داریم؟ نشانه های هوش موسیقیایی چیست؟
– این افراد به صداها و نواهای مختلف بسیار حساس هستند و به راحتی به سمت آن ها جذب میشوند.
– عبارات و کلمات زبان‌های جدید را به سرعت یاد میگیرند و به خاطر می‌سپارند.
– لذت بردن از رقصیدن و آواز خواندن یکی از نشانه های بارز آن هاست.
– معمولاً در نواختن چندین ساز رفتن به کلاس های ساز مختلف مثل کلاس سه تار مهارت دارند و از این کار لذت می‌برند.
– عشق و تعصب خاصی نسبت به موسیقی دارند و آن را جزئی جدانشدنی از زندگی شان می دانند.
روش های افزایش هوش موسیقیایی
آیا میدانستید که خیلی از نوابغ موسیقی مثل آنتونی توماس، با وجود چالش هایی مثل نابینایی و اتیسم، توانستند بیش از ۲۰ ساز بنوازند و ۸۰۰۰ آهنگ را حفظ کنند؟ این نشان میدهد که عشق و تمرین میتواند هر محدودیتی را کنار بذارد. حالا بیاید ببینیم چطور میتوانیم هوش موسیقیایی را تقویت کنیم. راه های تقویت هوش موسیقیایی چیست؟
-وقتی زیر دوش هستید، احساس یک خواننده را داشته باشید و آهنگ های مورد علاقه تان را بخوانید.
– یک شعر خنده دار یا جذاب بسازید. هر چی خلاقانه تر، بهتر. میتوانید با دوستان تان هم به رقابت بپردازید
– شعرهای مختلف را با ریتم های متفاوت بخوانید. میتوانید یک شعر را با ریتم رپ، پاپ یا حتی سنتی بخوانید.
– آهنگ های جدید و سبک های مختلف رو پیدا کنید. از راک تا کلاسیک، هر سبکی که میتواند شما رو شگفت زده کند. می توانید به کلاس های مختلف ساز مثل کلاس ویولن بروید.
-وقتی در حال آشپزی یا مطالعه هستید، موسیقی پخش کنید. این کار باعث میشود که حتی کارهای روزمره هم لذت بخش تر بشوند.
-به صدای پرندگان گوش بدهید و سعی کنید آنها را شناسایی کنید.
-با یک کیبورد الکترونیک بازی کنید و قطعات ساده را تمرین کنید.
جالب است بدانید تنبک، به عنوان ساز کوبه‌ای اصلی در موسیقی سنتی ایران، نقش مهمی در پرورش هوش ریتمیک ایفا میکند. نمونه‌هایی مانند تنبک حلمی با کیفیت صوتی بالا، امکان درک بهتر الگوهای پیچیده‌ی ضربی را برای نوازندگان فراهم می‌سازند اگر می خواهید بدانید تنبک حلمی چیست به لینک مراجعه کنید
نظریه هوش موسیقیایی گاردنر
نظریه هوش موسیقیایی گاردنر به ما این را می گوید که بعضی از آدم ها در موسیقی استعداد خاصی دارند. اگر دقت کرده باشید، این افراد معمولاً حس شنوایی خیلی قوی دارند، می توانند ملودی ها را به راحتی تشخیص دهند و کلاً از شنیدن موسیقی لذت بیشتری می برند. جالب اینجاست که بعضی هاشون حتی بدون اینکه آموزش حرفه ای دیده باشند، می توانند ساز بزنند یا آهنگ بسازند.
افرادی که هوش موسیقیایی دارند، در صحبت کردن و زبان هم به دنبال الگو میکردند مثلاً وقتی می خواهند چیزی را به خاطر بسپارند، می توانند با شعرسازی و قافیه سازی به آن کمک کنند. به عنوان مثال، ممکن است برای یادآوری فهرست خریدشان، یک شعر ساده بسازند. توانایی تشخیص و پیش‌بینی کادانس‌ها یکی از نشانه‌های هوش موسیقیایی بالاست، چون به فهم عمیق‌تر از جمله‌بندی موسیقایی کمک میکند اگر می خواهید بدانید کادانس چیست می توانید به لینک مراجعه کنید.
ویژگی افراد دارای هوش موسیقیایی چیست؟ این افراد معمولاً خیلی به موسیقی و ریتم ها فکر میکنند. ممکن است وقتی در حال انجام کارهای روزمره هستند، ناگهان متوجه ریتم یک آهنگ شوند یا به صدای سازها گوش دهند و بتوانند تشخیص دهند که چه سازی در حال نواخته شدن است. این حساسیت به صداها و ضرباهنگ ها یکی از نشانه های هوش موسیقیایی بالاست. افرادی که هوش موسیقیایی بالایی دارند، توانایی تشخیص و تمایز تُن‌های مختلف صدا را با دقت بیشتری دارند اگر می خواهید بدانید تن صدا چیست می توانید به لینک مراجعه کنید.
اهمیت هوش موسیقیایی
هوش موسیقیایی یکی از انواع هوش هایی هست که تأثیر زیادی توی زندگی ما دارد. از لذت بردن آهنگ ها گرفته تا کمک به یادگیری و رشد فردی. در این بخش برویم به سراغ اینکه چرا هوش موسیقیایی این قدر مهم است و چطور می تواند به زندگی ما کمک کند.
-یادگیری آسان تر
تحقیقات نشان میدهد بچه هایی که با موسیقی آشنا هستند، توی یادگیری مفاهیم جدید عملکرد بهتری دارند. بنابراین یکی از بزرگ ترین مزایای هوش موسیقیایی چیست؟ این است که یادگیری را برای بچه ها خیلی راحت تر میکند
-رشد همه جانبه
موسیقی به رشد فیزیکی، شناختی، اجتماعی و عاطفی کودکان کمک میکند. بچه ها وقتی موسیقی گوش میدهند یا ساز می زنند، مهارت های اجتماعی شان تقویت میشود و میتوانند ارتباط بهتری با دیگران برقرار کنند. این نوع تعاملات روی افزایش اعتماد به نفسشون هم تاثیر دارد.
-تقویت صبر و تمرکز
همه ما میدانیم که نواختن یک ساز نیاز به تمرین و تمرکز دارد. بچه ها با تمرین روی یک قطعه موسیقی یاد میگیرند چطور صبر کنند و به هدفشون برسند. هوش موسیقیایی چیست؟ مثلاً وقتی یک بچه برای اجرا در یک کنسرت تمرین میکند، به طور طبیعی صبوری و تمرکز رو در کارهای دیگر مثل انجام تکالیف مدرسه هم به کار میرد.
-بهبود مهارت های حرکتی و شناختی
نواختن یک ساز نیاز به هماهنگی دقیق بین گوش و دست ها دارد. بچه ها باید به صداها گوش بدهند و همزمان انگشت هاشون رو روی ساز حرکت بدهند. این یعنی هوش موسیقیایی به آنها کمک میکند تا مهارت های حرکتی شان را تقویت کنند.
تقویت حافظه شنیداری
هوش موسیقیایی همچنین حافظه شنیداری را تقویت میکند. فایده تقویت هوش موسیقیایی چیست؟ بچه هایی که در کلاس های موسیقی شرکت می کنند، معمولاً در یادگیری زبان های جدید هم بهتر عمل میکنند و میتوانند از آهنگ ها برای تقویت لغات خود استفاده کنند.
-ارتباط با ریاضیات
آخرین اهمیت هوش موسیقیایی چیست؟ یادگیری نُت ها و الگوهای موسیقی به بچه ها درک بهتری از مفاهیم ریاضی میدهد. همین خاطر، بچه هایی که با موسیقی آشنایی دارند، معمولاً توی ریاضی هم موفق تر هستند.
نحوه تقویت هوش موسیقیایی کودک
موسیقی به بچه ها کمک می کند با دنیای اطرافشون ارتباط بهتری برقرار کنند. ببینیم چطور می توانیم این هوش رو در بچه ها تقویت کنیم
- شعرسازی
از بچه ها بخواهید خاطرات یا داستان هایی که شنیده اند را به صورت شعر بگویند. حتی لازم نیست قافیه درست کنند. مهم این است که کلمات را به صورت آهنگین بیان کنند. اینجوری هم خلاقیت شون شکوفا میشود و هم با کلمات بازی میکنند.
- نظرخواهی درباره آهنگ ها
راه تقویت هوش موسیقیایی چیست؟ هراز گاهی یک آهنگ پخش کنید و از بچه ها بپرسید که آیا این آهنگ آرامش بخش بود یا تند و شاد؟ بپرسید چه حسی بهشون دست میدهد. این کار باعث میشود که آنها به احساساتشون فکر کنند و با دقت بیشتری به صداها گوش بدهند.
- آموزش کلمات با موسیقی
آموزش کلمات به صورت آهنگ می تواند خیلی جذاب باشد. مثلاً می توانید یک مفهوم جدید را به صورت یک آهنگ بگویید. اینجوری بچه ها راحت تر یاد میگیرند و بیشتر با کلمات آشنا می شوند.
- آواز خواندن برای کودک
آوازخوانی را از روزهای بارداری شروع کنید و بگذارید بچه تان با شما همصدا شود. حتی می توانید توی ماشین یا در خانه با هم آواز بخوانید و یک کنسرت خانوادگی بگذارید.
- آهنگسازی با وسایل خانگی
چرا از وسایل آشپزخانه برای ساختن موسیقی استفاده نکنیم؟ قابلمه ها و لیوان ها را در کنار هم قرار بدهید و از بچه‌ها بخواهید با قاشق به آنها ضربه بزنند.
- بازی با سازهای اسباب بازی
سازهای اسباب بازی مثل بلز یا نی دهانی می توانند ساعت‌ها سرگرمی به همراه داشته باشند. اول یک آهنگ ساده اجرا کنید و بعد به بچه ها اجازه دهید تا خودشان با سازها بازی کنند.
جمع بندی
هوش موسیقیایی چیست؟ با کمک آن میتوانیم نت ها، ریتم ها و الگوهای موسیقی را بهتر درک کنیم. اگر به بچه ها فرصت یادگیری موسیقی را بدهیم، نه تنها به آنها کمک کرده ایم تا از موسیقی لذت ببرند، بلکه این تجربه به رشد و پیشرفت بسیاری از مهارت هایشان نیز کمک میکند. به عبارت دیگر یادگیری موسیقی می تواند تأثیرات مثبتی بر خلاقیت، حافظه، تمرکز و حتی مهارت های اجتماعی آن ها داشته باشد.