میدانیم که ساز سه تار را اغلب با ناخن انگشت سبابه مینوازند. بنابراین میتوان گفت که این ساز با نوازنده در تماس مستقیم است پس روحیات نوازنده تاثیر مستقیمی بر صدای آن دارد. همین عامل است که در گذسته از این ساز به عنوان همدم تنهایی ها یاد شده است. در گذشته هنگامی که به صدای ساز سه تار گوش میکنید در اغلب اوقات احساس غم میکنید. اما امروزه نوازندگان این ساز در موسیقی مدرن نواهایی با آن تولید کرده اند که به کلی این دیدگاه را تغییر میدهد.
تاثیر مضراب بر صدای ساز
یکی از عوامل تاثیر گذار در ایجاد صداهای تازه با ساز سه تار را میتوان استفاده از مضراب سیمی نامید. استفاده از مضراب صدایی شفاف و دلنشین تولید میکند و میتوان آن را یکی از موفق ترین تجربیات مدرن سازی سازها به شمار آورد. با استفاده از مضراب میتوان قدرت اجرای دینامیک ساز سه تار را افزایش داد که کمک شایانی به تولید نواهای جدید میکند. می توانید مضراب سیمی را از فروشگاهی های مختلفی مانند ترب بخرید.
کلاس سه تار آنلاین در آموزشگاه فردوس
تاثیر نوع نواختن سه تار بر صدای خروجی ساز
روح الله خالقی در جایی گفته است که ممکن است تاریخ پیدایش سه تار را بتوان دوره ای که موسیقی ممنوع بوده دانست. چرا که در این دوره نوازندگان مجبور بودند یه گونه ای به تمرین موسیقی بپردازند که صدای آن از محل خارج نشود. محدوده صوتی ساز سه تار از بم ترین نت آغاز شده و در نت لا بالای خط حامل اتمام میابد. ساز سه تار گونه ای از خانواده تنبور است که البته امروزه به تار نزدیکتر است. به طوری که اغلب نوازندگان تار به نواختن سه تار نیز آشنایی دارند. نواختن سه تار به این صورت است که نوازنده در حالت نشسته ساز را روی پای خود قرار میدهد. دسته سه تار باید در سمت راست و کاسه آن در سمت چپ قرار داشته باشد. سپس نوازنده انگشتان دست چپ را روی پرده ها قرار داده و با زخمه زدن با ناخن دست سمت راست به آن تولید صدایی دلنشین میکند. البته باید قبل از اجرای نوازندگی حتما کوک سه تار را انجام دهید، لازم به ذکر است که ساز سه تار وزن سبکی دارد بنابر این میتوان آن را به صورت ایستاده نیز اجرا کرد. هم چنین ساز ساکسیفون را نیز مطالعه کنید.
محدوده صوتی ساز سه تار
محدوده صوتی ساز سه تار بستگی به نسخه و تنظیمات خاصی که روی ساز اعمال شود دارد. اما به طور کلی، محدوده صوتی سه تار به صورت معمول به شکل زیر است:
محدوده پایین: معمولاً زیر سه تار یک نت دوازدهم یا نت پنجاه و یکم گم میشود. این محدوده صداها به صورت عمومی در ساز سه تار قابل نواختن نیست و معمولاً از نت ری تا نت لا یا ممکن است تا نت سی بمل نواخته شود.
محدوده بالا: محدودهٔ صوتی سه تار معمولاً تا حدود دو یا سه اکتاو نیست و معمولاً به نت لا یا نت سی بمل محدود میشود. اما با توانایی و تجربهٔ نوازنده، ممکن است برخی از نتها را در محدودهٔ بالاتر نیز بتوان نواخت.
مهم است بدانید که محدوده صوتی ساز سه تار به عوامل دیگری مانند تنظیمات ساز، نوع سیمها و استفاده از فنون نوازندگی بستگی دارد. همچنین، با توجه به تنظیمات خاصی که انجام میشود، ممکن است بتوان محدودهٔ صوتی ساز را در برخی موارد گسترش داد.